روش تغذیۀ دانش آموزان از نظر پزشکی
یکی از شرایط اصلی موفقیت درسی دانش آموزان تغذیۀ صحیح روزانه است. چه بسا که خوردن نوعی غذا (شیر و ماست) پیش از امتحان، سبب چرت زدن دانش آموزان در جلسۀ امتحان شده و یا مصرف زیاد این غذاها او را دچار دل درد و تهوع و استفراغ و بی قراری کند و موجب عدم موفقیت وی در آن امتحان شود.
از وظایف مهم اولیای دانش آموزان این است که فرزندان خود را صبحدم هنگامی از خواب بیدار کنند که پس از نظافت شخصی فرصت کافی برای صرف یک صبحانۀ پر انرژی و کامل از جمله: شیر، پنیر، کره، مربا، عسل، تخم مرغ و چای را داشته باشد. مصرف غذاهای سنگین از جمله اغذیۀ گوشتی، سالاد الویه، برنج، خورشت و ... برای صبحانه توصیه نمی شود زیرا معدۀ افراد آمادگی جذب و هضم این گونه غذاها را هنگام صبح ندارد و در صورت مصرف چنین غذاهایی احتمال سوء هضم و دل درد و نفخ شکم و بی قراری در محیط کار یا کلاس دور از انتظار نیست.
مصرف پنیر برای صبحانه بسیار مفید است و برعکس عقیدۀ برخی از افراد که معتقدند پنیر سبب تنبلی و کاهلی می شود، پنیر حاوی موادی است که برای رشد فکری و جسمی و روحی کودکان بسیار مفید است. شیر برای صبحانه از ضروریترین غذاهاست، به ویژه اگر همراه با تخم مرغ پخته و یک روز در میان مصرف شود، دانش آموز تا هنگام ناهار احساس گرسنگی و ضعف و یا کاهش قند خون نمی کند.
در صورتی که دانش آموز یا دانشجویی صبحانه نخورده به مدرسه یا دانشگاه برود احتمال این که در آیندۀ نزدیک به ورم معده و زخم های معده و اثنی عشر مبتلا شود بسیار زیاد است؛ زیرا از شب هنگام تا صبح مقدار زیادی ترشحات اسیدی در معده ترشح می شود و اگر صبحانه یک غذای جامد میل نشود حدود 500 سی سی اسید کلریک و آنزیم و پپسین و ترشحات مخاطی در معده جمع شده و قادر نیستند وارد روده شوند.
در نتیجه این مواد اسیدی، بافت مخاطی داخل معده و اثنی عشر را تخریب کرده و فرد را به زخم های دستگاه گوارش همراه با سوزش سردل و سوء هضم مستعد می سازد. نه تنها دانش آموزان، بلکه تمام افراد جامعه باید این آگاهی را داشته باشند که هیچ گاه روز را بدون صرف صبحانه آغاز نکنند تا به اختلالات گوارشی مبتلا نشوند.
مطلب اساسی و مهمی که همواره دانش آموزان باید مدنظر داشته باشند این است که نباید در مدرسه تنقلات غیر بهداشتی (لواشک، آلو، بستنی های رنگی، تمبر هندی و ... ) مصرف کنند زیرا این نوع خوراکی ها افزون بر این که غیر بهداشتی و آلوده به انواع میکروب و انگل و قارچ هستند، موجب کم اشتهایی، و در نتیجه سوء تغذیه می شوند.
بیشتر دانش آموزانی که به دلیل اختلالات گوارش، دل درد، تهوع، اسهال و استفراغ، به بیمارستان ها و درمانگاه های اورژانس و مطب های پزشکان مراجعه می کنند، به دلیل استفادۀ غیر اصولی از غذاهای روزمره است. نکتۀ اساسی دیگر این که اگر دانش آموز بعد از ناهار امتحان دارد، باید غذای ناهارش بسیار سبک و کم حجم اما پر انرژی (انواع خورش ها) باشد و از مصرف برنج زیاد و غذاهای نفخ آور و سرخ کرده پرهیز شود.
به طور کلی برنامۀ غذایی دانش آموزان، به ویژه ناهار و شام، باید شامل غذاهای پخته یا آب پز باشد و از مصرف غذاهای سرخ شده، به ویژه غذاها و ساندویچ های نامطمئن بیرون از خانه، خودداری کنند. مقدار نمک، فقط باید به اندازه ای باشد که مزۀ غذا را تغییر دهد. از ابتدا باید ذائقۀ فرزندانمان را به غذاهای کم نمک عادت دهیم زیرا مصرف زیاد نمک، انسان را مستعد مبتلا شدن به بیماری های فشار خونی می نماید.
مصرف لقمه ای غذای بهداشتی و پروتئینی و میوه در ساعت 10 صبح و 5 عصر برای دانش آموزان بسیار ضروری است. مصرف چای تا 7 فنجان در روز، در صورتی که کم رنگ و ولرم باشد، برای تمام افراد بسیار مفید است و سبب رفع خستگی و ضعف بدن، و نیز موجب شادابی و فعالتر شدن خواهد شد. بهتر است شام سبک و زود هضم باشد از جمله: انواع سوپ، آش و یا مواد گوشتی کم حجم مانند قارچ، کالباس و ...
انجام ورزش های مناسب از جمله دو و میدانی، کوه نوردی و ورزش های گروهی (که روحیۀ همکاری و اجتماعی زیستن را نیز در آنها پرورش خواهد داد) و تغذیۀ سالم و منظم می تواند در رشد و شکوفایی استعدادهای تحصیلی دانش آموزان تأثیر بسزایی داشته باشد.
استعمال دخانیات در این مقطع می تواند چراغ سبزی برای آغاز استعمال مواد مخدر از جمله حشیش، تریاک، هروئین، الکل، کوکائین و ماری جوانا در آینده باشد و آنان را مستعد ابتلای به انواع بیماری های سرطانی و قلبی عروقی نماید. بر اولیای دانش آموزان و مربیان پرورشی و به طور کلی وزارت آموزش و پرورش فرض است که آگاهی های لازم را به دانش آموزان داده تا در آینده به دام اعتیاد و سایر منکرات اجتماعی نیفتند.
منبع تصویر نخست، منبع مطلب و لینک خبر: فدراسیون پزشکی ورزشی تاریخ: ۷/۲/۱۳۹۰
نویسنده مطلب: جناب آقای دکتر لطفعلی پورکاظمی - رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی
منبع تصویر دوم و سوم: DIABETESCARE.NET منبع تصویر چهارم: alyciazimmerman.com
منبع تصویر پنجم: findcollegecards.com منبع تصویر ششم: Houston Ind. Scool District
با سپاس فراوان - گروه کوه نوردی کلکچال - www.kolakchal.ir - www.kolakchal.com
